Prof. Dr. Lale Akbulut Aktekin
Kalça eklemi top-soket (ball-socket) tipi bir eklemidir, uyluk kemiğinin (femur) top şeklindeki başı leğen kemiğinin çukuru (asetabulum) ile eklemleşir.
Eklem yüzeyleri kemikleri korumak için kıkırdakla kaplıdır. Kireçlenmede kıkırdak yıpranıp, çatlamaya, yırtılmaya başlar, kemikler birbirine sürter ve ağrıya neden olur. Kireçlenme ilerledikçe kemik çıkıntılar oluşur ve ağrı daha da artar. Kıkırdaktaki yıpranma ve yırtılma yaşla ilerler. Kalça kireçlenmesi için risk faktörleri, kalça eklemindeki travmalar, kilo fazlalığı, kireçlenme için aile hikayesidir.
En sık görülen belirti ve bulgular kalçada ağrı ve katılıktır. Özellikle sabah veya bir süre oturduktan sonra kalkarken katılık ve eklem kısıtlılığı daha fazladır. Kalçadan sürtünme ve atlama gibi hisler gelebilir. Zamanla yürümede zorluk ve ciddi ağrı gelişir.
Ağrı için ilaç kullanımı gerekebilir. Hastalığın evresine göre eklem içine çeşitli enjeksiyonlar yapılabilir. Fizik tedavi ajanları ağrı kontrolünde kullanılabilir. Rehabilitasyonda, kalça çevresindeki kaslarda germe ve kuvvetlendirme ve eklem hareketini açmak için egzersizler yapılır. Baston ve diğer yardımcı cihazların kullanımı öğretilerek ağrı ve topallama azaltılmaya çalışılır. Egzersiz programları düzenlenerek kalça ekleminin hareketliliği ve kasların kuvvetli ve esnek olması sağlanır. İleri evrelerde kalça eklemi için eklem protezleri uygulanır. Protez cerrahisi sonrası da rehabilitasyon programları sonuçların çok daha iyi olmasını sağlar.