Karpal Tünel Sendromu

Karpal Tünel Sendromu, median sinirin el bileğinde içinden geçtiği karpal tünelinde sıkışması sonucu ortaya çıkan klinik bir durumdur. Tüm nöropatiler içerisinde en sık görülendir. Kadınlarda erkeklere göre daha fazla olur.

Median sinir el içinde başparmak ve parmakların bir kısmının duyusunu sağlar. Baş parmak ve bazı parmak kaslarının hareketini kontrol eder. El bileği kemikleri (karpal kemikler) ve transvers karpal ligament veya fleksör retinakulum olarak adlandırılan bağ arasında bilek hizasında dar karpal tünel oluşur. Median sinir ve ön kolun fleksör kaslarının tendonları bu dar tünelden geçerek ele ulaşır. Karpal tünelin içerisinde inflamasyon ve şişlik sinir üzerinde baskıya neden olur. 

Karpal tünel sendromunda el ve el bileğinde özellikle geceleri artan uyuşma, karıncalanma ve ağrı oluşur. Hastalar sıklıkla geceleri uyuşma ile uyanır ve rahatlamak için ellerini sallarlar. El ve parmaklarda güçsüzlük olabilir, bazı hastalar ellerindeki nesneleri düşürmeden yakınır. Klavyede kullanmak, telefonla mesajlaşmak, bir bardağı, anahtarı, kalemi tutmak  gibi aktivitelerde zorluk yaşanabilir.  Hastalığın ileri dönemlerinde başparmak tarafındaki tenar kaslarda atrofi (erime) oluşabilir.

Mesleksel veya hobileri nedeni ile tekrarlayan el ve el bilek hareketleri (fabrikada bir hat üzerinde çalışmak, matkap, çekiç kullanmak, yazı yazmak, hamur açmak gibi) yapan kişilerde karpal tünel sendromu daha sık görülür.

Romatoid artritli hastalarda ödem ve inflamasyona bağlı gelişebilir.

Diabetes mellitus ve hipotiroidi hastalarında sıklığı oldukça artar.

El bileğinde kırık, çıkıklar median sinirde baskıya neden olabilir.

Gebelikte karpal tünel sendromu gelişebilir çoğunlukla doğum sonrası 6 haftada geriler.

Karpal Tünel Sendromunun tedavisi nasıl yapılır?

Öncelikle hasta klinik ve elektromyografik (EMG) ve gerekirse görüntüleme yöntemleri ile detaylı değerlendirilmelidir. Altta yatan bir hastalık veya travma varsa bu durumların tedavisi yapılmalıdır. Benzer şikayetlere neden olabilecek hastalıklar dışlanmalıdır.

El bilek splintleri (ateller); özellikle geceleri el bileğini nötral pozisyonda tutacak olan ateller hastayı rahatlatabilir. Ateller hastanın şikayetlerini arttıran hareketleri esnasında gündüz de takılmalıdır.

Günlük yaşamda hastanın şikayetlerini arttıran hareketler kontrol edilir ve düzenlenir. Çalışma alanında değişiklikler yapmak gerekebilir. Kullanılan aletlerin mümkünse tutacak yerleri geniş olanları tercih etmek gerekir. Çalışırken eldiven takılabilir. Şikayetler arttığında yapılan işe ara vermek gerekebilir.

İlaçlar; tedavide genellikle ilk tercih değillerdir. Hastanın kliniğine ve diğer hastalıklarına göre hekim tarafından ilaç tedavisi düzenlenebilir.

Enjeksiyonlar; ultrasonografi eşliğinde karpal tünelin içerisine kortikosteroid, PRP enjeksiyonları veya hidrodilatasyon yapılmaktadır.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon; karpal tünel sendromu tedavisinde oldukça etkilidir. Ağrının azalması, eklem hareketinin ve kuvvetin artması sağlanır. İleride gelişebilecek  sorunlar için de önlem alınmış olur.

Karpal tünel sendromlu hastalar mutlaka tendon ve  sinir germe ve kuvvetlendirme egzersizlerini öğrenmeli ve uygulamalıdırlar. Fizik tedavide ultrason, lazer, TENS gibi cihazların kullanımı yaygındır. Manuel terapi ile de cihazlar ve egzersizler desteklenmektedir.

Karpal Tünel Sendromunda hangi hastalarda ameliyat yapılmalıdır?

İleri düzeyde karpal tünel sendromu olan hastaların cerrahi tedavisi gereklidir. Hafif ve orta düzeyde olan hastalarda önce cerrahi olmayan tedaviler tercih edilmektedir. 

Karpal Tünel Sendromu ameliyatı sonrası neler yapılmalıdır?

Cerrahi sonrası iyileşme genellikle birkaç hafta veya birkaç ay olabilir. Ameliyat sonrası şikayetlerde azalma başlar, genellikle 3-6 ayda iyileşme kademeli olarak devam eder. Tam iyileşme nadiren 6 ay veya daha uzun süre alabilir. Bu süre genellikle hastanın genel sağlık durumu ve uygulanan cerrahi ile ilişkilidir.

Cerrahi sonrası önerilere uymak ve ateş, kesi bölgesinde ısı artışı, kızarıklık ve şişlik olursa ve elde ağrı ve uyuşukluk gelişirse doktorunuzla iletişime geçmek gereklidir.

Ameliyattan hemen sonra el bir bandajla sarılmış veya splintte olacaktır. Bir miktar ağrı ve şişlik olabilir.

Bu dönem için bazı öneriler şunlardır;

Yara bakımı; cerrahi bölgenin temiz ve kuru tutulması önemlidir. Kesi alanı bandajlanır, pansumanı önemlidir.

El bilek atelleri; el bileğini nötral pozisyonda tutmak ve yarayı korumak için önerilir.

Elinin yüksekte tutulması; şişliği azaltır, iyileşmeyi hızlandırır.

Ağrı için gerekirse ağrı kesici ilaçlar kullanılır.

El ve el bileğinde gerilmeye neden olabilecek ağır kaldırma, tekrarlayan hareketler ve sıkma gibi hareketler yapmamak gereklidir.

Karpal Tünel Sendromu ameliyatı sonrası fizik tedavi ve rehabilitasyon nasıl olmalıdır?

Cerrahi sonrası tedavi hastaya özel bireyselleştirilmiş tedavi uygulanır. 

Cerrahiden sonraki 1-2 haftada bandaj veya splint çıkarılabilir, el ve el bileğinde hafif aktivitelere başlanabilir.

Cerrahiden sonraki 2-6 haftada eklem hareket açıklığı ve kuvvetlendirme egzersizleri başlanır.

Cerrahiden sonraki 6-12 haftada hasta kademeli olarak günlük yaşam aktivitelerine döner. Bu dönemde de bazı durumlarda splint kullanımı gerekebilir.